اگر کنکوری یا دانش آموز تجربی هستید حتما شنیدید که باید هر روز زیست شناسی بخوانید. اما بهترین روش مطالعه زیست شناسی برای کنکور و امتحان چیست؟ همراه منتا باشید.
زیست شناسی برای دانش آموز رشته تجربی اساسی‌ترین درس در مدرسه و برای کنکور است. بنابراین روش مطالعه زیست شناسی برای کنکور و امتحان باید اصولی و درست باشد.
درست است که زیست شناسی یکی از درس‌های مهم و نسبتا سنگین کنکور تجربی است؛ اما نباید تبدیل به غولی بشود که نتوانید از پس آن بر بیایید. آنچه در مطالعه این درس اهمیت دارد، این است که مباحث پایه‌ای را باید به خوبی درک کنید تا بتوانید کم کم موضوعات پیچیده‌تر را متوجه شوید. یک راه کاربردی برای پیشرفت در این درس این است که در ابتدا روش صحیح خواندن زیست شناسی را یاد بگیرید. در این مقاله منتا، همه چیز را درباره اصول و روش مطالعه زیست برای امتحان و کنکور توضیح می‌دهیم.
یادگیری موضوعات
۱. نسبت به زیست شناسی دیدگاه مثبت داشته باشید
درست است که زیست شناسی درس پیچیده‌ای است؛ اما اگر کمی از بعد درس بودن آن فاصله بگیرید و به این بیندیشید که درباره چه موضوعی مطالعه می‌کنید، این درس می‌تواند جذاب باشد. داشتن دیدگاه درست نسبت به این درس می‌تواند مطالعه آن را برای شما لذت‌بخش‌تر کند. در واقع اگر نسبت به موضوعی که در حال یادگیری آن هستید علاقه‌مند باشید، مطالعه آن برای‌تان دشوار نمی‌شود.
سعی کنید ارتباط مفاهیم زیست شناسی را با شرایط دنیای واقعی پیدا کنید. به نحوه کارکرد بدن خود فکر کنید. ماهیچه‌های بدن چطور هماهنگ با هم کار می‌کنند تا بتوانید حرکت کنید؟ مغز چطور با آن ماهیچه‌ها حرکت می‌کند تا به بدن بگوید یک قدم بردارد؟ این موضوع پیچیده است؛ اما واقعیت این است که تمام سلول‌های بدن هماهنگ با هم کار می‌کنند تا سلامت شما را حفظ کنند.
زیست شناسی تمام فرآیندهای مربوط به بدن و شیوه کار آن‌ها را به شما آموزش می‌دهد. اگر با دقت به آن فکر کنید، بسیار جذاب است.
۲. کلمات و مفاهیم پیچیده را با ریشه‌های‌شان بشناسید
شاید اصطلاحات زیست شناسی برای‌تان دشوار باشد. بیشتر اصطلاحات این درس از زبان لاتین می‌آیند و پسوند و پیشوندهایی به آن‌ها اضافه شده است. شناخت ریشه کلمه‌ها و پسوند و پیشوندها به شما کمک می‌کند تا اصطلاح‌ها را بهتر درک کنید و معنی آن‌ها بهتر در خاطرتان بماند.
مثلا لغت «گلوکوز» از دو بخش تشکیل شده است؛ یکی gluc به معنای شیرین و دیگری –ose به معنای قند. بنابراین وقتی متوجه شوید که پسوند –ose به معنی قند است، متوجه می‌شوید که مالتوز، لاکتور و ساکاروز همه نوعی قند هستند.
۳. برای اصطلاحات زیست شناسی فلش کارت درست کنید
فلش کارت یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری معنی اصطلاحات زیادی است که در زیست شناسی با آن‌ها مواجه می‌شوید. فلش کارت‌ها را می‌توانید همه جا همراه داشته باشید و در زمان‌های مرده آن‌ها را مرور کنید. مسیر رفت و آمد به کلاس یا مدرسه یکی از بهترین زمان‌ها برای مرور فلش‌کارت‌ها است. فرآیند نوشتن و درست کردن فلش کارت خودش روش خوبی برای یادگیری این مفاهیم است و اگر دوباره آن‌ها را مرور کنید، کاملا در ذهنتان ثبت می‌شود.
در ابتدای هر فصل جدید، اصطلاحات ناآشنا که مفهوم آن‌ها را نمی‌دانید پیدا کنید و برای آن‌ها فلش کارت بسازید.
این فلش کارت‌ها را همراه با بخش‌های دیگر درس، مطالعه کنید تا هنگام امتحان به تمام آن‌ها مسلط شده باشید.
۴. شکل‌ها و تصاویر را بکشید و نام‌گذاری کنید
ترسیم کردن شکل برای یک فرآیند زیست شناسی در کنار مطالعه متن کتاب، باعث می‌شود بهتر بتوانید مفاهیم را درک کنید. اگر مفاهیم را به درستی درک کرده باشید، باید بتوانید بخش‌های مهم یک فرآیند را بکشید و نام‌گذاری کنید. شکل‌ها و تصاویر داخل کتاب را هم با دقت بخوانید. توضیحات زیر هر شکل را بخوانید و ارتباط آن‌ها با مبحثی که مطالعه می‌کنید را درک کنید.
مثلا در مبحث‌های مربوط به ساختار سلول و اجزای تشکیل‌دهنده آن، باید بتوانید اجزای آن را بکشید و نام تمام بخش‌های مهم را بدانید.
باید بتوانید این کار را برای فرآیندهای داخل سلول هم انجام بدهید؛ مثلا سنتز ATP یا چرخه کربس. کشیدن این نمودارها و چرخه‌ها را چند بار تمرین کنید تا قبل از امتحان بتوانید کامل روی آن تسلط پیدا کنید. تسلط روی نمودارها بخش مهمی از روش مطالعه زیست شناسی است.
۵. قبل از کلاس، کتاب درسی را پیش‌خوانی کنید
زیست شناسی از آن درس‌هایی است که نمی‌شود کل مفاهیم را در زمان کوتاه حضور در کلاس یاد گرفت. پیش‌خوانی کردن مبحث هر جلسه این فرصت را می‌دهد تا از قبل برای موضوع جدید آماده شوید و بدانید قرار است چه چیزی یاد بگیرید. خواندن متن پیش از کلاس کمک می‌کند تا موضوعاتی که تدریس می‌شود بهتر درک کنید و آماده سر کلاس حاضر شوید. در نهایت چیزی که از قبل خواندید را با مفاهیم جدید تطبیق می‌دهید و هرجا برای‌تان مبهم بود، می‌توانید سوال بپرسید.
۶. مفاهیم را از عمومی به تخصصی یاد بگیرید
درک مفاهیم زیست شناسی نیازمند این است که قبل از جزییات و موضوعات تخصصی‌تر، به درک عمومی نسبت به موضوعات گسترده این درس برسید. سعی کنید قبل از اینکه به جزییات و نحوه کارکرد آن‌ها بپردازید، مفاهیم را عمیقا درک کنید. مثلا ابتدا باید بدانید پروتئین‌ها از DNA تشکیل می‌شوند و سپس می‌توانید فرآیند ترجمه DNA به پروتئین‌ها را یاد بگیرید. نوشتن رئوس مطالب کمک می‌کند تا یادداشت‌های‌تان را مرتب کنید و آن‌ها را از عمومی به تخصصی دسته‌بندی کنید.
مطالعه موضوعات
۱. انتهای هر فصل تعدادی سوال طرح کنید و به آن‌ها پاسخ بدهید
در پایان مطالعه هر فصل تعدادی سوال مفهومی طرح کنید یا از کتاب‌های کمک آموزشی و نمونه سوال‌ها استفاده کنید. پاسخگویی به این سوال‌ها باعث می‌شود مفاهیمی که باید از هر مبحث یاد بگیرید، به خوبی در ذهنتان بماند.
در این مرحله می‌توانید سوال‌های بخش تمرین و تثبیت از بسته دانش آموزی منتا را پاسخ بدهید. سوال‌هایی که برای‌تان سخت‌تر است، مشخص کنید و آن موضوعات را دوباره از کتاب درسی یا از درسنامه‌های منتا مرور کنید.
۲. بعد از شرکت در کلاس، درس همان روز را بخوانید
۳. هر روز زمان مشخصی برای مطالعه زیست اختصاص بدهید
زیست شناسی درس پرنکته و اصلی برای دانش آموزان رشته تجربی و کنکوری‌های این رشته است. به همین خاطر باید هر روز در برنامه مطالعاتی خود، زمانی را برای مطالعه و تست زدن این درس در نظر بگیرید. اگر این روند را ادامه بدهید، به مطالعه این درس عادت می‌کنید و بعدا برای امتحان مجبور نیستید حجم زیادی از مفاهیم درسی را یک شبه یاد بگیرید و بعد از امتحان تمام آن را فراموش نمی‌کنید.
برنامه مطالعاتی را درست انجام بدهید تا به آن عادت کنید. سعی کنید اگر روزی نتوانستید برای این درس زمان بگذارید، در روزهای آینده آن را جبران کنید. هرگز روند منفی و درس نخواندن را چند روز پشت سر هم ادامه ندهید.
اگر کنکوری نیستید و سرتان شلوغ است، روزانه حداقل ۱۵ دقیقه برای زیست شناسی وقت بگذارید. همین زمان کوتاه اما پیوسته، تاثیر چشمگیری در یادگیری و موفقیت شما در این درس خواهد داشت.
۴. از یادیار و کدگذاری برای به خاطر سپاری استفاده کنید
استفاده از یادیارهایی مثل حافظه تصویری، داستان‌سازی، رمزگذاری و سرواژه کمک می‌کند تا بخش‌های حفظی این درس را بهتر به خاطر بسپارید و به خاطر بیاورید.
۵. پیش از امتحان، نمونه سوال زیست شناسی سال‌های قبل را مرور کنید
اگر به نمونه سوال‌های سال‌های گذشته دسترسی دارید، برای امتحان حتما آن‌ها را مرور کنید. سوال‌ها را پاسخ بدهید و تعداد جواب‌های درست و غلط خود را بررسی کنید.
از بانک سوال منتا می‌توانید به سوال‌های انتشارات مختلف یا دبیران سراسر ایران دسترسی پیدا کنید و پاسخ تشریحی و کامل آن‌ها را ببینید.
پاسخگویی به نمونه سوال‌های سال‌های قبل کمک می‌کند تا متوجه شوید چه موضوعاتی را خوب یاد گرفتید و چه موضوعاتی نیاز به تسلط بیشتر دارند.
به کمک بخش خودآزمایی آنلاین منتا نیز می‌توانید یادگیری خود را محک بزنید و هرچقدر می‌خواهید، از خود آزمون بگیرید. سپس کارنامه خود را مشاهده کنید و روی مبحث‌هایی که در آن‌ها ایراد داشتید، تمرکز کنید. خودآزمایی باعث می‌شود بتوانید به جای حفظ کردن جمله‌ها، اطلاعات را به صورت معنادار در ذهنتان طبقه بندی کنید.
مطالعه زیست شناسی برای کنکور
روش مطالعه زیست شناسی برای کنکور خیلی متفاوت از آنچه تاکنون گفتیم، نیست. برای کنکور نیز باید تمام مفاهیم را عمیق و دقیق یاد بگیرید. بعد از مرحله تمرین، تثبیت و تسلط روی هر مبحث، باید به سراغ تست‌های تالیفی و تست‌های کنکورهای آزمایشی یا کنکورهای سال‌های گذشته بروید.
در تست زنی برای زیست کنکور با دو نوع تست روبرو هستیم. تست‌های آموزشی که بعد از مطالعه هر مبحث باید به سراغ آن‌ها بروید و نیاز نیست زمان و درصد بگیرید. این مجموعه تست‌ها برای یادگیری دقیق‌تر و اصولی مباحث زیست برای کنکور است.
تست زنی آزمونی نوع دیگری از تست برای درس زیست شناسی است. برای این منظور باید از تست‌های نکته‌دار، تست‌‌هایی که اشتباه پاسخ دادید، نزدید یا علامت‌گذاری کردید استفاده کنید. در این مرحله در قالب آزمون تست‌ها را پاسخ بدهید، زمان بگیرید و بعد از پایان زمان در نظر گرفته شده، درصد بگیرید.
تست‌های جمع بندی آخرین مرحله برای یادگیری کامل و دقیق مفاهیم و موضوعات زیست شناسی است. این نوع تست‌ها که از تست‌های کنکورهای سال‌های گذشته انتخاب می‌شوند، معمولا در پایان ترم، پایان تابستان یا ایام نوروز برای دروس پایه و خرداد ماه در دوران جمع بندی به کار می‌آیند.
شیوه خواندن زیست شناسی برای شما با آنچه تا کنون گفتیم چه شباهت یا تفاوت‌هایی دارد؟ از نظر شما بهترین روش مطالعه زیست شناسی برای کنکور و امتحان کدام است؟ نظرات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما و کاربران منتا به اشتراک بگذارید.
