رشته دندانپزشکی جدی‌ترین رقیب پزشکی هنگام انتخاب رشته کنکوری‌های تجربی و رتبه برترهای این رشته است و گوی رقابت را از پزشکی می‌رباید. همراه منتا با این رشته آشنا شوید.
دندانپزشکی یا پزشکی؟ این سوالی است که خیلی از کنکوری‌ها و رتبه برترهای پزشکی به دنبال جوابش هستند. اینکه رشته دندانپزشکی یا پزشکی را در ردیف اول فرم انتخاب رشته خود وارد کنید یا خیر، سوالی است که خودتان در نهایت باید به پاسخ آن برسید. ما در این مقاله منتا، به معرفی رشته دندانپزشکی از جنبه‌های مختلف پرداخته‌ایم. این راهنما به شما دوستان کنکوری کمک می‌کند تا بدانید دندانپزشکی چه مزایا و معایبی دارد، توانایی های لازم برای ورود به رشته دندانپزشکی چیست و این مسیر را چگونه باید طی کنید.
معرفی رشته دندانپزشکی
دندانپزشکی علم و عمل تشخیص و درمان مشکلات و بیماری‌های دندان، لثه، دهان و بخش‌های مرتبط است. همچنین توصیه‌ها و شیوه‌های مراقبت از لثه و دندان و حفظ سلامت دهان در حیطه دانش دندانپزشکی است. این رشته بیشتر از هر چیز با دندان بین مردم شناخته شده است؛ اما دندانپزشکی با دهان، فک، صورت و بخش‌های مرتبط دیگر بدن هم سر و کار دارد.
توانایی های لازم برای ورود به رشته دندانپزشکی
فردی که قرار است به‌عنوان دندانپزشک کار کند، باید برای ورود به رشته دندانپزشکی مهارت‌ها و توانایی‌های زیر را داشته باشد:
مهارت‌های ارتباطی: دندانپزشکها باید بتوانند با بیماران، بهداشت‌کار دهان و دندان، دستیار دندانپزشک و منشی ارتباط موثر برقرار کنند.
جزئی‌نگری: دندانپزشکها باید به شکل و رنگ دندان‌ها و فضای بین آن‌ها دقت کنند. مثلا ممکن است نیاز شود که یک دندان لق را به کمک دندان‌های دیگر بیمار ثابت نگه دارند.
استعداد کار با انگشتان و دست: تسلط بر انگشتان یا کار با دست، یکی از استعدادهای مطرح شده در مدل‌های معروف استعدادیابی است. دندانپزشکی از جمله مشاغلی است که افراد برای ورود به آن باید استعداد بالایی در کار با انگشتان و تسلط بر استفاده از ابزارهای مختلف در فضای کوچک داشته باشند؛ به طوری که بتوانند امنیت بیمار را تضمین کنند.
مهارت رهبری: بیشتر دندانپزشکها در مطب شخصی کار می‌کنند و باید توانایی رهبری و مدیریت کارکنان خود را داشته باشند.
مهارت سازماندهی: ثبت تاریخچه دقیق مراجعات و روند درمان بیمار از بعد پزشکی و کاری ضروری و مهم است.
صبوری: دندانپزشکها ساعت‌های طولانی با مراجعانی کار می‌کنند که به توجه ویژه نیاز دارند. کودکان و بیمارانی که ترس زیادی از دندانپزشکی دارند، صبر زیاد از طرف دندانپزشک را می‌طلبند.
استقامت بدنی: دندانپزشکها ساعت‌های طولانی باید بایستند یا خم شوند تا روی دهان بیمار تسلط داشته باشند. این موضوع توانایی بدنی بالا نیاز دارد.
مهارت حل مسئله: فردی که وارد رشته دندانپزشکی می‌شود باید بتواند علائم بیمار را ارزیابی و بهترین روش‌های درمانی را انتخاب کند.
معایب رشته دندانپزشکی
اکثر دانش‌آموزها و کنکوری‌ها مزایای دندانپزشک شدن را می‌دانند. خانواده‌هایی که اصرار بر پزشک یا دندانپزشک شدن فرزندانشان دارند، فقط مزایایی مثل درآمد بالا، استقلال کاری، احترام و موقعیت اجتماعی خوب، تنوع کاری و نیاز همیشگی جامعه به دندانپزشکها را در رابطه با این رشته بیان می‌کنند. اما دندانپزشکی هم مانند هر شغل و رشته دیگری، معایب خودش را دارد که ضروری است پیش از تصمیم به انتخاب این رشته، نسبت به آن‌ها آگاه شوید و بررسی کنید که با روحیات شما سازگار است یا خیر. برخی از معایب رشته دندانپزشکی شامل این موارد هستند:
دوره تحصیل طولانی: از زمان ورود به دندانپزشکی عمومی تا گرفتن تخصص و گذراندن طرح عمومی و تخصصی بین ۱۴ تا ۱۶ سال طول می‌کشد. بعد از این زمان است که یک دندانپزشک می‌تواند مشغول به کار شود.
مسئولیت بالا: دندانپزشکها مسئول سلامت افراد هستند. زیبایی چهره افراد، تجویز دارو و انواع عمل جراحی روی لثه و دندان بیمار، مسولیت‌های بزرگی است که باید جدی گرفته شود. زمانی که نتیجه خوب نمی‌شود، حتی با وجود اینکه دندانپزشک کار را درست انجام داده است، مسئولیت این موضوع به عهده دندانپزشک است.
استرس کاری: مسئولیت زیاد همراه با خودش استرس می‌آورد. نه تنها سلامت مراجعه‌کننده در دستان شما به عنوان یک دندانپزشک است؛ بلکه این رشته یکی از رشته‌هایی است که شامل پشتیبانی از مشتری هم می‌شود. دندانپزشکها باید رضایت بیمار را به دست آورند. به عنوان یک دندانپزشک، عموما وقتی کار را درست انجام بدهید، نتیجه کار هم خوب می‌شود؛ اما این را هم بدانید که بعضی از افراد هرگز راضی نمی‌شوند. این موضوع می‌تواند فشار و استرس برای‌تان ایجاد کند. باید این توانایی را داشته باشید که در کمترین زمان، نهایت تلاش خود را انجام بدهید تا مشتری را راضی نگه دارید و کارتان پیش برود.
دردها و مشکلات مفصل‌ها و عضلات بدن، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل هپاتیت یا ایدز به دلیل قرار گرفتن در معرض بیمارانی که ممکن است به ویروس HIV یا هپاتیت مبتلا باشند و همچنین رقابت زیاد شغلی در شهرهای بزرگ، از دیگر مشکلات و معایب رشته دندانپزشکی محسوب می‌شوند.
رشته دندانپزشکی بدون کنکور
طبق اطلاعات موجود در دفترچه‌های ثبت‌نام و انتخاب رشته سازمان سنجش، رشته دندانپزشکی بدون کنکور در هیچ کدام از دانشگاه‌های روزانه، پردیس‌های خودگردان، واحدهای دانشگاه آزاد و… ارائه نمی‌شود. برای تحصیل در رشته دندانپزشکی دانشجوها حتما باید با شرکت و قبولی در کنکور تجربی وارد این رشته شوند تا وزارت بهداشت مدرک دریافتی آن‌ها را تایید کند.
رشته دندانپزشکی چند سال است
رشته دندانپزشکی ۶ سال و ۱۲ ترم آموزشی دارد. بعد از گذراندن تمام دروس دندانپزشکی، ۲ سال طرح عمومی پیش روی فارغ‌التحصیلان این رشته است.
دروس دندانپزشکی
دروس دندانپزشکی شامل ۵۴ واحد علوم پایه و ۲۲ واحد عمومی است که دو سال اول تحصیل در این رشته را با ۷۶ واحد درسی شامل می‌شوند. بعد از پایان این دوره، دانشجوها باید در امتحان جامع علوم پایه شرکت کنند و حد نصاب نمره برای ورود به دوره کلینیک را به دست بیاورند. مرحله بعدی واحدهای درسی دندانپزشکی شامل پری‌کلینیک و کلینیک است که در ۱۴۱ واحد درسی همراه با رساله تعریف شده است. در مجموع، دروس رشته دندانپزشکی شامل ۲۱۷ واحد است. بعضی از مهم‌ترین دروس این رشته، شامل عناوین زیر هستند:
دروس علوم پایه
بیوشیمی، ویروس شناسی پزشکی، سلامت دهان و جامعه، علوم تشریحی، فیزیولوژی، فیزیک پزشکی، باکتری شناسی، آسیب شناسی عمومی، ایمنی شناسی، آناتومی و مورفولوژی دندان، بافت دندان در سلامت و بیماری.
دروس تخصصی دندانپزشکی
آسیب شناسی دهان، فک و صورت عملی، آناتومی و مورفولوژی دندان، مبانی دندانپزشکی ترمیمی، مواد دندانی کاربردی، درمان جامع دندانپزشکی، ایمپلنت‌های دندانی عملی، بی حسی موضعی، بیماری‌های دهان، فک و صورت، بیماری‌های سیستمیک، مبانی پروتزهای کامل، رادیولوژی دندان، فک و صورت، دندانپزشکی تشخیصی، اصول بی حسی موضعی، ارتودانتیکس عملی و نظری، پروتزهای ثابت،پروتزهای دندانی پیشرفته، درمان بیماران با بی دندانی کامل، جراحی دهان، فک و صورت، دندانپزشکی ترمیمی، دندانپزشکی کودکان، رادیولوژی دندان، فک و صورت، فوریت‌های پزشکی در دندانپزشکی و…
گرایش های رشته دندانپزشکی
دانشجوهای دندانپزشکی با شرکت در آزمون دستیاری می‌توانند در یکی از گرایش های رشته دندانپزشکی به صورت تخصصی تحصیل و در نهایت کار کنند. تخصص های رشته دندانپزشکی در ایران موارد زیر هستند:
- ارتودنسی: مرتب کردن دندان‌ها
- اندودنتیکس: درمان ریشه دندان
- پریودانتیکس: لثه درمانی
- جراحی دهان و فک و صورت
- رادیولوژی دهان و فک و صورت
- پروتزهای دندانی و ایمپلنت
- دندانپزشکی ترمیمی
- دندانپزشکی اطفال
- تشخیص بیماری‌های دهان
- دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی
حقوق دانشجویان دندانپزشکی
دانشجوهای دندانپزشکی در دو ترم آخر یعنی سال آخر تحصیل خود که در کلینیک کار می‌کنند، حقوق دریافت می‌کنند.
بازار کار دندانپزشکی
با توجه به اهمیت بیشتر مردم به بهداشت و سلامت دهان و دندان، بازار کار دندانپزشکی و حجم کار دندانپزشکها در ایران و جهان کمتر شده است. البته همزمان تخصص‌های جدیدی در این رشته ایجاد شده و گرایش و تمایل مردم به انجام کارهای زیبایی مانند بلیچینگ یا سفید کردن دندان، لمینیت و کامپوزیت، ارتودنسی، اصلاح خط لبخند و لمینیت بیشتر از گذشته شده است. به این ترتیب فرصت‌های شغلی خوبی برای فارغ‌التحصیلان این تخصص‌ها ایجاد شده و خواهد شد. البته در حال حاضر کارهای زیبایی دهان و دندان در شهرهای بزرگ طرفدار دارد. اما رفته رفته نیاز به این تخصص‌ها در سایر شهرها نیز احساس می‌شود.
بعد از گذراندن طرح اجباری دو ساله، فرصت‌های شغلی مرتبطی در درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی برای فارغ التحصیلان رشته دندانپزشکی عمومی وجود دارد. اغلب دندانپزشکها هم تمایل دارند مطب شخصی خودشان را تاسیس کنند و به صورت مستقل مشغول به کار شوند. افرادی که به آموزش و پژوهش علاقه‌مند هستند با دریافت بورد تخصصی می‌توانند به تدریس در دانشگاه یا انجام تحقیقات علمی مشغول شوند.
حقوق دندانپزشکی
حقوق دندانپزشکی که در مطب شخصی خود کار می‌کند، بستگی به مهارت وی در کار دندانپزشکی و بازاریابی دارد. اما به صورت کلی می‌توان گفت حقوق و درآمد دندانپزشکان در ایران بالا است. حقوق دندانپزشکی که در کلینیک‌های دولتی کار می‌کند بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین می‌شود. البته فارغ التحصیلان این رشته برای اینکه درآمد بالا داشته باشند، باید دوره تخصص را بگذرانند؛ چرا که با توجه به اشباع شدن ظرفیت فارغ التحصیلان دکترای عمومی دندانپزشکی، بازار کار مناسبی برای افرادی که تخصص ندارند، وجود ندارد.
همچنین پردرآمدترین تخصص های دندانپزشکی شامل ارتودنسی، جراحی دهان و فک و صورت، جراحی لثه، پروتزهای دندانی و دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی است.
بهترین دانشگاه های دندانپزشکی در ایران
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در سال ۱۳۹۷-۱۳۹۸ بر اساس پنج فاکتور پژوهش، آموزش، وجهه بین‌المللی، تسهیلات (امکانات) و فعالیت‌های اجتماعی-اقتصادی به ترتیب زیر اعلام کرده است: (اعداد رتبه کل دانشگاه در ایران را نشان می‌دهند. ۱۵ دانشگاه ابتدای فهرست معرفی شده‌اند)
۱. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران
۲. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی
۳. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز
۴. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد
۵. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان
۵. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز
۷. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
۸. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی جندی شاپور اهواز
۹. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
۱۰. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمانشاه
۱۱ – ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان همدان
۱۱ – ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد
۱۱ – ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان
۱۱ – ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان
۱۱ – ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران
بهترین دانشگاه های دندانپزشکی در دنیا
بر اساس نظام رتبه‌بندی کیواس (QS) رنکینگ دانشگاه‌ها در موضوعات مختلف طبق فاکتورهایی چون شهرت آکادمیک، شهرت کارمندان و تاثیر پژوهش سنجیده و مشخص می‌شود. کیواس، بهترین دانشگاه‌های دندانپزشکی دنیا در سال ۲۰۲۱ را به ترتیب فهرست زیر تعیین کرده است:
۱. دانشگاه گوتنبرگ سوئد (University of Gothenburg)، شهر گوتنبرگ، سوئد
۲. دانشگاه میشیگان-ان‌آنبور (University of Michigan-Ann Arbor)، شهر ان‌آنبور، آمریکا
۳. مرکز آکادمیک دندانپزشکی هلند (Academic Centre for Dentistry Amsterdam)، شهر آمستردام، هلند
۴. دانشگاه هنگ کنگ (The University of Hong Kong)، هنگ کنگ
۵. کالج سلطنتی لندن (King’s College London)، لندن، انگلیس
۶. دانشگاه دندانپزشکی و پزشکی توکیو (Tokyo Medical and Dental University (TMDU))، توکیو، ژاپن
۷. دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (University of California, San Francisco)، شهر سانفرانسیسکو، آمریکا
۸. دانشگاه هاروارد (Harvard University)، شهر کمبریج، آمریکا
۹. دانشگاه برن (University of Bern)، شهر برن، سوئیس
۱۰. موسسه کارولینسکا (Karolinska Institute)، شهر استکهلم، سوئد
اکنون که تا حد زیادی با رشته دندانپزشکی و جنبه‌های مختلف آن آشنا شدید، آیا این رشته را برای خودتان مناسب می‌دانید؟ به نظرتان توانایی‌ها، مهارت‌ها و استعدادهای شما برای ورود به این رشته کافی و مناسب است؟ نظرات خود را با منتا و کاربران ما به اشتراک بگذارید.
